Bulimia nervosa, bireylerin belirli zaman dilimlerinde kontrolünü kaybederek aşırı miktarda yemek yemesi (tıkanırcasına yeme) ve sonrasında kilo alımını engellemek için sağlıklı olmayan yöntemlere başvurmasıyla karakterize edilen ciddi bir yeme bozukluğudur. Bu kişiler genellikle vücut ağırlıkları ve şekilleri konusunda aşırı endişe duyarlar. Bulimia nervosa belirtileri, temel özellikleri, risk faktörleri ve fiziksel etkileri.

İçindekiler

Bulimia Nervosa Belirtileri

Bir kişiye Bulimia Nervosa tanısı konulabilmesi için aşağıdaki davranış kalıplarının ve belirtilerin görülmesi gerekir.

Tekrarlayan Tıkanırcasına Yeme Atakları: Bu ataklar iki temel özellikle tanımlanır:
1. Benzer koşullarda çoğu insanın yiyebileceğinden çok daha fazla yiyeceği, belirli bir zaman diliminde tüketmek.
2. Yeme sırasında kontrolü kaybetme hissi (yemeyi durduramama veya ne yediğini kontrol edememe duygusu).
Kilo Almayı Önleme Çabaları: Tıkanırcasına yeme sonrasında kilo alımını engellemek için tekrarlayan uygunsuz davranışlar sergilenir. Bunlar arasında kendi kendini kusturma, müshil (laksatif) veya idrar söktürücü ilaçların yanlış kullanımı, oruç tutma veya aşırı egzersiz yapma bulunur.
Süreklilik: Hem yeme atakları hem de kusma gibi telafi edici olduğuna inanılan davranışlar, 3 ay boyunca haftada en az bir kez gerçekleşmelidir.
Kendini Değerlendirme: Kişinin kendine verdiği değer, aşırı derecede vücut şekline ve ağırlığına bağlıdır.
Diğer Bozukluklardan Ayrımı: Bu durum sadece Anoreksiya Nervosa atakları sırasında gerçekleşmez (eğer sadece anoreksiya sırasında oluyorsa tanı anoreksiya olur).

Hastalığın Şiddet Dereceleri

Hastalığın şiddeti, kişinin kusma, ilaç kullanımı gibi haftada kaç kez telafi edici davranış sergilediğine göre belirlenir.

Hafif: Haftada 1-3 kez.
Orta: Haftada 4-7 kez.
Ağır: Haftada 8-13 kez.
Aşırı: Haftada 14 veya daha fazla kez.

Hastalığın Temel Özellikleri ve Davranış Kalıpları

Bulimia Nervosa yaşayan kişiler genellikle normal kiloda veya hafif kilolu olabilirler obezite nadirdir ancak görülebilir. Bu durum hastalığın dışarıdan fark edilmesini zorlaştırabilir.

Yeme Ataklarının Doğası: Ataklar genellikle gizlice gerçekleşir. Kişi doyduğunda bile yemeye devam edebilir, hatta ağrı hissedene kadar yiyebilir. Genellikle yasaklı veya kalorili yiyecekler tercih edilir.
Utanç ve Gizlilik: Hastalar yeme problemlerinden dolayı utanç duyarlar ve belirtileri gizlemeye çalışırlar.
Tetikleyiciler: Stres, üzüntü gibi olumsuz duygu durumları, dış görünüşle ilgili kaygılar, can sıkıntısı veya sıkı diyetler yeme ataklarını tetikleyebilir. Yeme eylemi kısa süreli bir rahatlama sağlasa da sonrasında suçluluk ve depresif hisler gelir.
Kusma ve İlaç Kullanımı: En yaygın telafi yöntemi parmakla veya aletle öğürme refleksini tetikleyerek kusmadır. Zamanla kişi istediği an kusabilir hale gelebilir. Bazı kişiler tiroid ilaçlarını veya diyabet hastasıysa insülin dozlarını değiştirerek kilo vermeye çalışabilir.

Yaygınlık, Gelişim ve Risk Faktörleri

Kimlerde Görülür: Kadınlarda erkeklere oranla çok daha sık görülür. Genellikle ergenlik veya genç yetişkinlik döneminde başlar.
Başlangıç: Çoğunlukla kilo vermek için yapılan bir diyetin ardından veya stresli yaşam olaylarından sonra ortaya çıkar.
Kültürel Etki: Zayıflığın idealize edildiği sanayileşmiş batı toplumlarında daha yaygındır.
Risk Faktörleri:
- Mizaç: Düşük özgüven, depresif belirtiler ve sosyal kaygı riski artırır.
- Çevresel: Zayıf vücut idealinin içselleştirilmesi, çocuklukta yaşanan fiziksel veya cinsel istismar.
- Genetik ve Fizyolojik: Çocukluk çağı obezitesi, erken ergenlik ve ailede yeme bozukluğu öyküsü olması riski artırır.

Fiziksel Sonuçlar ve Sağlık Sorunları

Bulimia Nervosa, özellikle kusma ve ilaç kullanımı nedeniyle ciddi tıbbi sorunlara yol açabilir.

Ağız ve Diş Sağlığı: Sürekli kusmaya bağlı mide asidi, diş minesini aşındırır, dişlerde çürüme ve kırılmalar görülür. Tükürük bezleri şişebilir.
Elektrolit Dengesizliği: Vücuttan sıvı ve mineral kaybı nedeniyle potasyum, sodyum düşüklüğü ve ölümcül olabilen kalp ritim bozukluklarına yol açabilir.
Sindirim Sistemi: Müshil bağımlılığı bağırsak hareketlerini bozabilir. Nadiren de olsa mide yırtılması veya yemek borusu hasarları görülebilir.
Fiziksel İşaretler: Kusturmak için elin sık kullanımı nedeniyle el sırtında nasır veya yaralar (Russell belirtisi) oluşabilir.
Adet Düzensizliği: Kadınlarda adet düzensizlikleri veya adetin tamamen kesilmesi görülebilir.

Eşlik Eden Diğer Psikolojik Sorunlar

Bulimia nervosa olan bireylerde başka ruhsal rahatsızlıkların görülme olasılığı yüksektir.

Duygu Durum Bozuklukları: Depresyon ve bipolar bozukluk yaygındır.
Kaygı Bozuklukları: Sosyal fobi veya genel kaygı bozukluğu sık görülür.
Madde Kullanımı: Özellikle iştahı kapatmak için alkol veya uyarıcı madde kullanımı %30 oranında görülebilir.
Kişilik Bozuklukları: Özellikle sınırda (borderline) kişilik bozukluğu ile ilişkilidir.
İntihar Riski: Bu kişilerde intihar düşüncesi ve girişimi riski, genel popülasyona göre daha yüksektir.